تاریخچه کارت های ورق بازی ؛ اکنون و گذشته
ما در مورد بازی‌های کارتی زیاد صحبت می‌کنیم همین‌طور درباره بازی‌ها و روش‌های پیشرفته‌ای که برای پیروزی در این بازی‌ها به‌کار می‌رود توضیح می‌دهیم. اما انواع بلک جک، پوکر، باکارات و … بدون وجود کارت‌های بازی هرگز وجود نداشتند. آیا میدانید که این کارت‌ها چه زمانی و در کجا ظاهر شده‌اند؟ آیا از اصطلاحات پایه و الگوهای محبوب اطلاع دارید؟ اگر این مباحث به‌نظرتان جالب است، این مقاله برای شما مناسب است.
تاریخ اولیه کارت های ورق بازی
ردیابی تاریخ آغازین کارت های ورق بازی دشوار است. این‌گونه نیست که یک سند کاغذی درباره تاریخ ابداع آن‌ها وجود داشته باشد. با این‌حال، اعتقاد بر این است که کارت‌های بازی در چین و در قرن 9 ابداع شده‌اند. اما این کارت‌ها در حدود دهه 1370 میلادی به اروپا رسیدند. کارت‌های بازی به‌صورت مستقیم از چین وارد اروپا نشدند بلکه در عوض کارت‌ها و شگفتی‌هایی که با خود به همراه داشتند از طریق سلطنت مملوک و امارات گرانادا وارد اروپا شدند. در قاره اروپا، کارت های ورق بازی یک عصر جدید و شکوهمند را آغاز کردند و در زمان مناسب بسیاری از ویژگی‌های اصلی کارت‌ها تغییر کرده و آن‌ها را به یک هنجار بدل ساخت. حال بیایید نگاهی به چگونگی پیدایش این سلطه جهانی بیاندازیم.
مبانی: دست ورق و خال‌ها
در دنیای معاصر کارت‌ها، دسته ورق مجموعه‌ای از تعداد یکسان از چهار خال است. دسته ورق استاندارد 52 کارته، شامل 13 عدد کارت از 4 خال فرانسوی است. این یعنی باید کارت‌های شامل 2 تا 10 و سرباز، بی‌بی، شاه و آس در قالب دل، خشت، پیک و گشنیز ببینید. یک دسته ورق 32 تایی کارت‌های یکسانی دارد به‌جز این‌که 2 تا 6 از هر خال حذف شده‌اند. جدا از این دو دسته ورق استاندارد، انواع دیگری هم وجود دارد که در نقاط خاصی از جهان یا در بازی‌های خاصی محبوب هستند. به‌عنوان مثال، یک دسته ورق کم تعداد‌تر وجود دارد که تنها 24 کارت دارد و در اتریش و ایالت باواریای آلمان محبوب بوده و فقط 9، 10 و کارت‌های عکس را دارد.
خال نمادی است که برای ایجاد تمایز بین چهار گروه کارت در ورق‌های فرانسوی استفاده می‌شود. همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم این چهار گروه عبارتند از پیک، دل، گشنیز و خشت. زمانی که کارت‌ها وارد اروپا شدند اولین کارت‌های لاتین به شکل سکه، گشنیز، جام و شمشیر بود. خال‌ها در طول زمان تغییرات زیادی کردند به این دلیل که مردم نمی‌توانستند با برخی از نمادها ارتباط برقرار کنند. آن‌چه برای نتیجه نهایی بسیار مهم بود سادگی تصویر و شناسایی بود. این اتفاق در اواسط قرن 15 در آلمان رخ داد. فرانسوی‌های سمبل‌ها را چنین نام‌گذاری کردند: هارت (دل)، خشت (دایموند)، گشنیز (کلاب) و پیک (اسپید). این سمبل‌ها به‌سادگی روی کارت‌های شماره‌دار نقش بستند و به همین دلیل در آزمون تاریخ ایستادگی کردند.
کارت های ورق بازی فرانسوی
کارت های ورق بازی فرانسوی کارت‌هایی هستند که از چهار خال که قبلاً ذکر کردیم استفاده می‌کنند. هر خال دارای 3 کارت عکس به نام‌های سرباز، بی‌بی، شاه و کارت‌های شماره‌دار از آس تا 10 است. معمولا این رده‌بندی در ورق‌های استاندارد 52تایی موجود است. ما روی دسته ورق فرانسوی متمرکز شدیم نه فقط به این دلیل که این سمبل‌ها به معیار تبدیل شده‌اند بلکه نشان دهنده گسترش ژئوپلتیکی فرانسه و انگلیس در طول قرون گذشته بوده است. اما چه چیزی آسان‌ترین ویژگی قابل تشخیص کارت‌های فرانسوی است؟ این باید مقدمه توصیف ملکه باشد زیرا در هر دو نسخه از کارت‌های قدیمی مملوک و لاتین، از سه سمبل مردانه برای کارت‌های عکس استفاده شده است. در کارت‌های مملوک ما شاه، وزیر و معاون وزیر داشتیم ولی در کارت‌های لاتین شاه، شوالیه و سرباز وجود داشت. فرانسوی‌های شوالیه را حذف کرده و ملکه یا بی بی را با درجه اهمیت بین شاه و سرباز جایگزین کردند.
الگوی پاریس
اما تفاوت‌ها در این‌جا تمام نمی‌شوند. حتی در کارت‌های فرانسوی نیز وقتی صحبت از الگوها می‌شود، اختلافاتی وجود دارد. در طی سال‌ها بسیاری از الگوهای منطقه‌ای ظهور پیدا کرده‌اند. به‌عنوان مثال الگوی پاریس در حدود 1780 اهمیت ویژه‌ای یافت. این الگو در بین عوام به نام پرتره رسمی معروف بود و چهره‌های معروف تاریخی و افسانه‌ها برای کارت‌های عکس استفاده می‌شدند. شاه پیک داوود و بی‌بی دل جودیت بود. یک قدم مهم در توسعه کارت‌های معاصر بحث ظاهر ورق‌ها بود، اضافه کردن شاخص‌ها و گوشه‌های گرد در قرن 19 اتفاق افتاد که اجازه می‌داد کارت‌ها دو رو باشند زیرا از هر دوطرف به یک شکل بودند و همچنین هیچ کارت شاهی با سر به طرف پایین وجود نداشت.
آس
آس در دسته ورق‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد زیرا بسته به نوع بازی می‌تواند ارزش یک یا یازده داشته باشد. بازی‌هایی هم وجود دارد که آس در آن می‌تواند هر دو حالت باشد. در بلک جک، هر کدام که برای بازیکن مفیدتر باشد محسوب می‌شود و آن دست سافت نامیده می‌شود. در کارت آس، درست در وسط کارت یک نماد وجود دارد که اغلب تزیینی است. این امر به‌خصوص درباره آس پیک صدق می‌کند زیرا به لحاظ تاریخی مهر تأیید پرداخت مالیات در آن محل زده می‌شد. آس پیک همچنین الهام‌بخش گروه راک موتورهد Motörhead برای ساختن آهنگی به همین نام هم بوده است.
شاه
در مواردی که آس ارزشی برابر با یک دارد، شاه با ارزش‌ترین کارت است و به‌عنوان ارزشمند ترین کارت عکس هم محسوب می‌شود. تصویر شاه همواره مجادله برانگیز بوده است، چهره افراد معروفی به عنوان الهام‌بخش تصویر شاه ذکر شده‌اند از جمله شاه چارلز و اسکندر مقدونی. همچنین شایعات فراوانی درباره این‌که کارت چهره چه کسی را نشان می‌دهد وجود داشته است. به‌عنوان مثال، برخی معتقدند که شاه پیک کسی نیست جز شارلمانی، اما این فرض بنیاد مستحکمی ندارد. علاوه بر این، علاقمندی نسبت به خاندان سلطنتی با سقوط باستیل در سال 1789 رو به زوال رفته است.
بی‌بی (ملکه یا کوئین)
بی‌بی ظهور و محبوبیت خود را منحصراً مدیون دسته ورق فرانسوی است، زیرا کارت‌های عکس در ابتدای امر به‌طور کامل مردسالار بودند. الگوی پاریس از دو چهره کتاب مقدس جودیت (بی‌بی دل) و ریچل (بی‌بی خشت)، الهه یونانی آتنا با نام دیگرش پالاس (بی‌بی پیک) و آرجین که آناگرامی از رجیناست استفاده می‌کند. یک نمونه جالب برای استفاده از بی‌بی دل در فرهنگ عامه به داستان لوئیز کارول یعنی آلیس در سرزمین عجایب باز می‌گردد، جایی‌که ملکه قلب‌ها دور از یک شخصیت مثبت است و در واقع شخصیت منفی داستان محسوب می‌شود که برای گفتن این جمله شهرت دارد «سرشان را از بدن جدا کنید»!
سرباز یا جک
در نام‌گذاری کارت‌ها جک به‌نام سرباز هم خوانده شده است. زیرا در بین کارت‌های عکس ارزشی پایین‌تر از بی‌بی یا ملکه دارد. چرا سرباز (knave) به جک تبدیل شد؟ چندین فرضیه در این باره وجود دارد، اما منطقی‌ترین دلیل تغییر، این واقعیت است که knave و king هر دو با حرف k شروع می‌شده‌اند که به‌عنوان مخفف در گوشه کارت‌ها قرار می‌گرفت و باعث گیج شدن بازیکنان می‌شد. این تغییر بخصوص وقتی مفید بود که بازیکن می‌خواست کارت‌ها را جمع کند، زیرا در این صورت بازیکن می‌توانست کارت‌ها در یک‌دست نگه داشته و بداند که چه کارتی دارد به‌جای این‌که مجبور به استفاده از دو دست و دیدن عکس کارت‌ها باشد.
