زین‌ الدین زیدان ؛ روزهای حضور در یوونتوس

زین الدین زیدان هافبکی با توانایی‌های فوق العاده، رهبری زمان‌شناس و حالا مربی‌ای رکوردشکن است. تفکرات او به این معناست که نتیجه‌گیری و موفقیت‌ هرگز از او دور نمی‌شوند. قطعا رئال مادرید بیشترین سود را از توانایی‌های زیدان کرد اما باشگاهی که او را به یکی از بهترین‌ها در میان تیم‌های فوتبال اروپا و گران‌قیمت‌ترین فوتبالیست جهان تبدیل کرد، یوونتوس بود.

نگاهی به دوران حضور زین الدین زیدان در یوونتوس

سری آ در اواخر دهه ۱۹۹۰ در اوج قدرت خود قرار داشت و بهترین بازیکنان فوتبال جهان در برترین باشگاه‌های ایتالیایی حضور داشتند و مردم سراسر جهان هر هفته شاهد بازی‌های آن‌ها بودند. در دوره‌ای که یوونتوس و میلان برای قهرمانی در لیگ می‌جنگیدند، باشگاه‌هایی نظیر پارما، اینتر، لاتزیو و فیورنتینا حریف ساده‌ای برای آن‌ها نبودند. در این دوره همچنین شاهد استعدادهای بزرگی در سرزمین چکمه بودیم: رونالدو با سرعت و تکنیک برزیلی‌اش هر دفاعی را از هم می‌پاشید، روبرتو باجو با موهای دم اسبی‌اش همچنان دلبری می‌کرد و این در حالی بود که گابریل باتیستوتا به گلزنی‌هایش ادامه می‌داد. انتقال زین الدین زیدان هم قمار بزرگی بود و او با وجود شروع لرزانی که داشت خیلی زود نامش بر سر زبان هواداران تیم افتاد. ورود مرد فرانسوی به تورین با شک و شبهات بسیاری همراه بود. گرچه او در یورو ۹۶ پیراهن تیم ملی کشورش را به تن کرده بود و با بوردو به فینال جام یوفا رسیده بود اما هواداران هنوز از توانایی‌هایش مطمئن نبودند.

ماه‌های آغازین حضور او در ایتالیا هم به این شک و تردیدها دامن زد. او در کنار آنتونیو کونته و دیدیه دشام خط هافبک بیانکونری را تشکیل می‌داد و در ابتدا وظایف جدیدی همچون بازی‌سازی در عمق به او محول شده بود. به این ترتیب، در فاصله چند ماه زیدان نیمکت‌نشین شد. می‌توان گفت که کونته، موجب بازگشت زیدان به ترکیب تیم شد. مصدومیت این هافبک ایتالیایی، این شانس را به زیدان داد که برای جا افتادن در ترکیب تیم تلاش کند. مارچلو لیپی هم به سیستم ۲-۴-۴ رو آورده بود و زین الدین زیدان در خط هافبک چهار نفره تیم، آزادی عمل بیشتری برای شرکت در کارهای تهاجمی و کمک به مدافعان تیم داشت و گاها نقش یک شماره ۱۰ را هم بازی می‌کرد. یک دیدار خانگی در لیگ برابر اینتر، زیدان را در قلب یوونتوس جا انداخت. بازی در اکتبر ۱۹۹۶ برگزار می‌شد و زیدان با جادوی پاهایش هروقت که دلش می‌خواست مدافعان اینتر را از پیش‌رو بر می‌داشت. یوونتوس در طول ۹۰ دقیقه حاکم توپ و میدان بود و سرانجام با ضربه ولادیمیر یوگوویچ دروازه نرآتزوری را گشود. سپس زیدان با ضربه‌ای پای چپ از بیرون محوطه جریمه کار اینتر را یکسره کرد؛ این نتیجه در آینده این بازیکن و باشگاه بسیار تاثیرگذار ظاهر شد.

یوونتوس در پی کسب اسکودتو بود و بعد از آن بازی برابر اینتر، تنها دو بار در ادامه فصل شکست خورد. با وجود رقابت برای قهرمانی در ایتالیا، آن‌ها روی لیگ قهرمانان اروپا هم تمرکز کرده بودند تا از عنوان قهرمانی‌شان دفاع کنند. بعد از اینکه آن‌ها در گروه منچستریونایتد، فنرباحچه و راپیدوین شکست ناپذیر ماندند، در یک چهارم نهایی به مصاف روزنبورگ رفتند و زیدان نخستین گل یووه در دیدار برگشت را به ثمر رساند تا برتری را در مجموع از آن بیانکونری کند. آن‌ها در نهایت روزنبورگ را از پیش‌رو برداشتند به نیمه نهایی صعود کردند، جایی که زیدان خودش را به عنوان یکی از بهترین بازیکنان فوتبال جهان جا انداخت. بیانکونری برای دومین صعود متوالی‌اش باید آژاکس را شکست می‌داد. آن‌ها در حالی در بازی برگشت میزبان بودند که آژاکسی‌ها را در آمستردام ۲-۱ شکست داده بودند. زین الدین زیدان در دل آلپی سه بار پاس گل داد و گل چهارم تیمش را به ثمر رساند تا خط دفاعی حریف هلندی‌ را به کل به هم بریزد.

درخشش زین الدین زیدان ، یوونتوس را به فینال مونیخ فرستاد تا در آنجا مقابل بروسیا دورتموند قرار گیرند. فصل فوق العاده او به شکل غم‌انگیزی خاتمه یافت. جایی که اوتمار هیتسفیلد وظیفه جلوگیری از زیدان را بر پل لامبرت محول کرده بود. دبل کارل هاینز ریدل دورتموند را در نیمه اول پیش انداخت و به محض گلزنی الساندرو دل پیرو، لارس ریکن گل سوم زنبورها را به ثمر رساند تا جام به وستفالن اشتادیون فرستاده شود. تاکتیک‌های هیتسفیلد رویای دو قهرمانی متوالی یوونتوس در اروپا را از بین برد. وقتی فصل جدید شروع شد، لیپی از سیستم ۲-۱-۳-۴ محبوبش دست کشید و به ۲-۱-۴-۳ رو آورد در حالی‌که از زیدان به عنوان شماره ۱۰ استفاده می‌شد. با ورود ادگار داویدز هلندی از آژاکس در دسامبر ۱۹۹۷، زیدان آزادی بیشتری برای حضور در یک‌سوم دفاعی حریف پیدا کرد. او در خط حمله به دو تن از بهترین مهاجمان فوتبال ایتالیا یعنی الساندرو دل پیرو و فیلیپو اینزاگی کمک می‌کرد. برخلاف تصور همه، سیستم جدید استعدادهای مدافعان تیم را شکوفا می‌کرد. سه مدافع وسط یوونتوس مورنو توریکلی، مارک لولیانو و پائولو مونترو بودند، در حالی‌که آنجلو دی‌لیویو و جانلوکا پسوتو مدافعان کناری تیم بودند. با وجود مثلث تهاجمی مذکور و حضور دشام و داویدز در خط هافبک، لیپی به اهدافش رسید.

این‌ بار اینتر با حضور ستارگانی نظیر رونالدو، دیگو سیمئونه و آلوارو رکوبا اصلی‌ترین رقیب یووه در راه فتح اسکودتو بود. زیدان هم نقش به سزایی در روند ۱۴ بازی بدون شکست ابتدایی یوونتوس در سری آ داشت. گرچه نخستین شکست یووه در فصل برابر اینتر و با گلزنی یوری ژورکائف رقم خورد اما زوج دل‌پیرو و اینزاگی رکورد ۶۱ گل زده را به ثبت رساندند و یوونتوس در ادامه تنها یک‌بار دیگر شکست خورد و فصل را با پنج امتیاز بیشتر از اینتر به پایان برد. یووه بار دیگر تمرکزش را روی لیگ قهرمانان اروپا گذاشته بود؛ جایی که زیدان مرد بازی‌های بزرگ آنجا بود. او در دور گروهی دو بار گلزنی کرد که شامل گلزنی در اولدترافورد برابر منچستریونایتد هم می‌شد. یووه دور گروهی را پایین‌تر از منچستریونایتد در جایگاه دوم به پایان برد و باید در یک چهارم نهایی به مصاف دینامو کیف می‌رفت. در حالی‌که بازی رفت با نتیجه ۱-۱ تمام شده بود، زیدان کنترل بازی برگشت را به دست گرفت و در شبی که اینزاگی سه گل و دل‌پیرو یک زد، هت‌تریک پاس گل کرد. بهترین هافبک فوتبال اروپا بازهم نشان داد که در سخت‌ترین شرایط بهترینِ خودش را به نمایش خواهد گذاشت.

فصل ۹۸-۱۹۹۷ هم یکی دیگر از نقاط عطف دوران فوتبالی زین الدین زیدان بود. موناکو حریف آن‌ها در نیمه نهایی برای صعود به سومین فینال لیگ قهرمانان متوالی آن‌ها بود. زیدان و یارانش در مجموع با نتیجه ۶-۴ مقابل موناکو به پیروزی رسیدند تا در فینال آمستردام به مصاف پرافتخارترین تیم این رقابت‌ها یعنی رئال مادرید بروند. با وجود اینکه لوس بلانکوس فصل را در جایگاه چهارم لالیگا تمام کرده بود اما همچنان ستارگان بزرگی را در تیمش داشت؛ فرناندو هیرو و روبرتو کارلوس در دفاع، فرناندو ردوندو در خط میانی و کلارنس سیدورف و رائول در خط حمله. این‌بار وظیفه از کار انداختن زیدان در فینال اروپا برعهده کریستین کارمبئو بود. او به خوبی زیدان را از کار انداخت و رئالی‌ها با تک گل پردراگ میاتوویچ برای دومین سال پیاپی یوونتوس را در فینال اروپا ناکام کردند. به این ترتیب، لیگ قهرمانان اروپا به تنها جامی تبدیل شد که زیدان طی دوران حضورش در یووه موفق به کسبش نشد.

چهار هفته بعد، او با دو گلی که در فینال جام جهانی به ثمر رساند به تیم ملی فرانسه کمک کرد تا با شکست برزیل به قهرمانی در این مسابقات برسد. سپس زیدان برنده توپ طلا شد؛ او دیگر رسما بهترین بازیکن فوتبال جهان شده بود. در فصل بعد، شرایط در تورین تغییر کرده بود. تیم لیپی به ورطه تکرار افتاده بود و در ماه دسامبر به اندازه دو فصل قبلی شکست خورد. آن‌ها در لیگ قهرمانان اروپا هم ضعیف ظاهر شدند و در مرحله گروهی به پنج مساوی و تنها یک برد رسیدند. بعد از مصدومیت زانوی ماه نوامبر دل‌پیرو در دیدار مقابل اودینزه اوضاع وخیم‌تر شد. در فوریه، لیپی رفته بود و کارلو آنچلوتی جانشینش شده بود. آنچلوتی هنوز بی‌تجربه بود و از آنجایی که نمی‌خواست ریسک کند و همچنان از زیدان به عنوان شماره ۱۰ بازی بگیرد، سیستم ۲-۴-۴ خودش را به ۲-۱-۳-۴ تغییر داد. با این حال تغییری در نتایج حاصل نشد. گرچه آن‌ها به نیمه نهایی لیگ قهرمانان اروپا رسیدند اما در سری آ هفتم شدند و فصل را بدون جام تمام کردند. زیدان هم در طول فصل تنها دو بار گلزنی کرد تا توپ طلایش در سال بعد به ریوالدوی بارسلونا برسد.

یووه فصل بعد را خوب آغاز کرد و پیش از شروع آن در جام اینترتوتو به قهرمانی رسید. با این حال آن‌ها ناچار به تمرکز کردن به روی سری آ بودند. در یکی از جذاب‌ترین فصول سری آ، یووه باید با لاتزیوی اسون گوران اریکسنی رقابت می‌داد که ستارگانی نظیر الساندرو نستا، دیگو سیمئونه و پاول ندود را در خود می‌دید. با این حال دل‌پیرو، اینزاگی و زیدان هم بار دیگر ثبات خود را به دست آورده بودند. آن‌ها در دیداری سرنوشت‌ساز در ماه آوریل به مصاف هم رفتند. گرچه یوونتوس با شکست برابر میلان پا به این مسابقه می‌گذاشت اما همچنان شش امتیاز از لاتریو بیشتر داشت. با اخراج چیرو فررا از یووه، لاتزیو موفق به گشودن دروازه این تیم و پیروزی در این مسابقه شد. هرچند که بانوی پیر هنوز بالاتر از آن‌ها بود. در حالی‌که تنها سه بازی تا پایان فصل باقی‌مانده بود، یووه پنج امتیاز از لاتزیو بیشتر داشت. شکست مقابل ورونا اما امیدهای لاتزیو برای قهرمانی را زنده نگه داشت. در دیدار خانگی برابر پارما، تک گل دل‌پیرو این شانس را به یووه داد که در روز آخر همه‌چیز در دست خودش باشد. در حالی‌که بازی هفته آخر آن‌ها برابر پروجا یک ساعت دیرتر از موعد مقرر برگزار شد، با توجه به پیروزی ۳-۰ لاتزیو، مشخص شد که یووه برای قهرمانی محکوم به پیروزی است. تک گل فوق العاده الساندرو کالوری برای پروجا به معنای از دست رفتن جام برای یوونتوس و فتح اسکودتو توسط لاتزیو بود.

یووه بازهم فصل را بدون کسب یک جام معتبر به پایان برد. زیدان در تابستان باید در یوروی هلند و بلژیک حاضر می‌شد. جایی که موفق شد یک قهرمانی ملی دیگر با فرانسه به دست آورد و عنوان بهترین بازیکن تورنمنت را از آن خودش کند. بعد از قهرمانی‌های باشگاهی، ملی، گل‌ها، پاس گل‌ها و توپ طلا‌ها زیدان به بازیکن مورد علاقه بزرگ‌ترین باشگاه‌های دنیا تبدیل شده بود. با این حال زیدان فصل ۰۱-۲۰۰۰ را هم در تورین سپری کرد. آن‌ها لیگ را با اختلاف کمی نسبت به رم تمام کردند و در قعر جدول گروهشان در لیگ قهرمانان اروپا قرار گرفتند. این فصل به آخرین فصل زیدان در تورین تبدیل شد. فلورنتینو پرز و رئال مادرید، زیدان را در ازای ۴۶ میلیون پوند به پایتخت اسپانیا آوردند تا کهکشانی‌های مدرن ساخته شود. با وجود اینکه زیدان طی دوران حضورش در یووه برنده لیگ قهرمانان اروپا نشد و در دو فصل متوالی اسکودتو را در لحظه آخر از دست داد اما در نوامبر ۲۰۱۷ به مناسبت صد و بیستمین سالگرد تاسیس یوونتوس جزو بهترین بازیکنان تاریخ باشگاه قرار گرفت. او طی ۱۵۱ بازی‌ موفق به ثمر رساندن ۳۱ گل، ثبت ۲۶ پاس گل، کسب یک توپ طلا، دو جایزه بازیکن سال فیفا، دو سری آ، یک سوپر کاپ اروپا و یک جام اینترکونتیننتال شد.

بسیاری معتقدند که شهرت زیدان از رئال مادرید و فرانسه نشات گرفته اما بدون تردید این یوونتوس بود که او را در مسیر اسطوره شدن قرار داد.